Alleen de toezichthouder kan de verbeurte van een dwangsom constateren

ABRvS, 25 november 2015; ECLI:NL:RVS:2015:3632

Bewijs verbeurte dwangsom. Alleen toezichthouder kan constateren dat last niet is uitgevoerd en om die reden een dwangsom is verbeurd.

Op verzoek van de buren had het college van de gemeente Staphorst aan een bedrijf een last onder dwangsom opgelegd wegens overtreding van artikel 2.1 lid 1 sub c Wabo. De last hield in dat niet meer dan twee auto's tegelijkertijd op het perceel aanwezig mochten zijn, hetzij voor reparatie, hetzij voor handel en dat voorts jaarlijks niet meer dan twaalf auto's gerepareerd op en verhandeld mochten worden van het perceel en dat de te repareren en de te verhandelen auto's doorgaans in de schuur gestald moesten worden, behoudens tijdens proefritten. Dit alles op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 2.000,-- per geconstateerde overtreding met een maximum van € 20.000,--.
De buren stelden dat de last diverse malen was overtreden en dienden een verzoek in tot invordering van de verbeurde dwangsommen. Als bewijs van hun stelling legden zij een aantal foto's over, waaruit naar hun mening bleek dat de last was overtreden. De toezichthouder had geen overtredingen geconstateerd.
 
In het bestuursrecht geldt in beginsel de vrije bewijsleer. Het bewijs van een overtreding mag met alle middelen worden geleverd. Dat is echter anders als het gaat om bewijs van de verbeurte van een dwangsom. 

In haar uitspraak van 13 juni 2012 heeft de Afdeling uitgemaakt dat aan een invorderingsbesluit een deugdelijke en controleerbare vaststelling van relevante feiten en omstandigheden ten grondslag moet liggen. Samengevat moet volgens de Afdeling:
  1. de waarneming van feiten en omstandigheden die leiden tot verbeurte van een dwangsom worden gedaan door een ter zake deskundige medewerker van het bevoegd gezag;
  2. moeten de bevindingen op schrift worden gesteld;
  3. moet het geschikt in beginsel tenminste bevatten:
    - de plaats, het tijdstip en de datum van de waarneming;
    - een inzichtelijke beschrijving van de gehanteerde werkwijze en;
    - een inzichtelijke beschrijving van hetgeen is waargenomen;

  4. moet dit geschrift voorts zijn voorzien van een ondertekening door de opsteller en een dagtekening. Als het geschrift in een digitaal systeem is opgemaakt en ondertekening ontbreekt, dan moet het bevoegd gezag anderszins aantonen op welke datum de deskundige medewerker het geschrift heeft vastgesteld.
In haar uitspraak van 13 november 2013 constateerde de Afdeling dat het rapport van de controle die door de betreffende toezichthouder was uitgevoerd niet was gedateerd en ondertekend. De Afdeling overwoog dat daarmee het rapport niet voldeed aan de vereisten die gelden voor verslaglegging, maar dat aan dit gebrek voorbijgegaan kan worden "indien op grond van ander bewijsmateriaal, bijvoorbeeld foto’s, kan worden vastgesteld dat ten tijde van de controle niet aan de lasten was voldaan"
In de casus die leidde tot de uitspraak van de Afdeling van 27 augustus 2014 was door toezichthouders geconstateerd dat de last niet was uitgevoerd en dat er dus dwangsommen waren verbeurd. Van deze constatering was echter geen verslag gemaakt, waarmee dus niet voldaan werd aan de eisen die de Afdeling stelt aan de waarneming van feiten en omstandigheden die leiden tot verbeurte van een dwangsom. De namen van de toezichthouders en de door hen gedane waarnemingen waren echter wel beschreven in het invorderingsbesluit. Bij het invorderingsbesluit waren verder foto's gevoegd die de waarnemingen ondersteunden. De Afdeling oordeelde daarop dat de rechtbank in het ontbreken van een verslaglegging terecht geen aanleiding had gezien om het invorderingsbesluit te vernietigen. 
De buren stelden, onder verwijzing naar deze uitspraken, dat de waarneming niet per se door de toezichthouder zelf hoeft te worden gedaan, maar dat die waarneming ook gebaseerd kan worden op fotomateriaal dat door derden wordt aangeleverd. 
De Afdeling stelt de buren in het ongelijk. Weliswaar hoeft een gebrek in de verslaglegging niet per definitie te leiden tot vernietiging van het invorderingsbesluit als het bewijs op andere wijze kan worden geleverd, maar dat laat onverlet, zo overweegt de Afdeling, dat de vaststelling van de verbeurte van de dwangsom moet worden gedaan door een toezichthouder. 
Dat betekent dat het belangrijk is dat de toezichthouders, nadat de begunstigingstermijn is verstreken, gaan controleren. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten